Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

περί διάδοσης της γνώσης στερεότυπα...

...ή, οι σοφές κουκουβάγιες με τις γραβάτες
"Τι είναι πιο σημαντικό
Τι είναι πιο όμορφο; Ένα καλά οργανωμένο αμφιθέατρο με αυτοματισμούς για τη μετάφραση και με υποδομή για να βάλει ο καθένας το λάπτοπ του και με χαλιά στους διαδρόμους ή ένα γιαπί; Τι είναι πιο άξιο; Ο καθηγητής με τη γραβάτα που μιλάει στον πληθυντικό στους φοιτητές του σ' ένα απόλυτα κλιματιζόμενο περιβάλλον όπου βαθμολογείται κι η ερώτηση αν είναι σωστή ή δυο καθηγητές με βαρύτατες αποσκευές κι οι δύο, αναγνώριση, αναγνωρισιμότητα, θητεία, γνώσεις, στράτευση που καθηλώνουν ένα ανομοιογενές ακροατήριο μέσα σ' ένα γιαπί και, το κυριότερο, στη φιλοσοφική ερώτηση ενός κοριτσιού 7 χρονών που σηκώνει θαρραλέα το χέρι του και ρωτάει "ποια ήταν ή πρώτη λέξη που είπε ο άνθρωπος" απαντούν θαρραλέα "μαμά"".
Αποσπάσματα από ανάρτηση στην ιστοσελίδα κατειλημμένου χώρου, που δημοσιεύτηκε ως πρώτη ενημέρωση για την ανοιχτή συζήτηση με θέμα τη θεωρία του Δαρβίνου και εισηγητές τον Ευτύχη Μπιτσάκη και τον Παύλο Αντωνόπουλο που πραγματοποιήθηκε χθες
Δεν ξέρω τι και πόσους από τους συμμετέχοντες στην κατάληψη εκφράζει αυτό το κείμενο, πάντως το είδα και, σύμφωνα με έκφραση που δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω στο κλιματιζόμενο και στρωμένο με χαλιά περιβάλλον[!] όπου διδάσκω, "φρίκαρα"! Φρίκαρα, γιατί ούτε η πιο ακραία εκδοχή των απαξιωτικών λόγων για το πανεπιστήμιο δεν αναζωπύρωνε αυτά τα παρωχημένα στερεότυπα, τα οποία είχε προ πολλού κατατροπώσει ο λόγος περί "ανίκανων πανεπιστημιακών", που βγαίνουν στους δρόμους για να διεκδικήσουν ανοχή στην ανικανότητά τους. Η φαντασίωση του σχολιαστή, λοιπόν, θέλει αυτούς τους ίδιους πανεπιστημιακούς να μπαίνουν σε κλιματιζόμενες αίθουσες, να φορούν γραβάτες και να αρχίζουν να μιλάνε στον πληθυντικό σ' αυτούς με τους οποίους συνδιαδήλωναν για την βελτίωση των όρων παραγωγής και μετάδοσης της γνώσης. Σχιζοφρενείς, με δυο λόγια.
Προλαβαίνω το εύκολο σχόλιο, "δεν είναι όλοι έτσι". Προφανώς δεν είναι όλοι έτσι, προφανώς μια μερίδα πανεπιστημιακών αντιλαμβανόταν τις κινητοποιήσεις ως ευκαιρία για διακοπές ή ακώλυτη ενασχόληση με καλοπληρωμένα ερευνητικά προγράμματα εκτός πανεπιστημίου που υπακούουν στις επιταγές του παραγγέλλοντος και πληρώνοντος φορέα ή επιχείρισης, και μια άλλη μερίδα απλώς αδιαφορούσε. Και επ' αυτού, μαζί σας κι εγώ, κανείς θεσμός δεν πρέπει να μένει έξω από την κριτική μας, ακόμα και την κατεδαφιστική κριτική μας. Όμως η κριτική ευτελίζεται με την ανάκληση της εικόνας του πανεπιστημιακού/σοφής κουκουβάγιας με γραβάτα. Μιας εικόνας που, αν υπάρχει, υπάρχει πλέον ως καρικατούρα που ούτε οι σχολιαστές του MEGA, στον πιο παραληρηματικό λόγο τους για τα πανεπιστήμια, επιχείρησαν να ανακαλέσουν αντιλαμβανόμενοι τη γελοιότητά της!
Επί της ουσίας, λοιπόν. Δεν ξέρω, γιατί δεν μπόρεσα να πάω στην εκδήλωση, πόσο καθηλωμένο ήταν το ακροατήριο. Φαντάζομαι, όμως, ότι μια τέτοια συνθήκη δεν θα ευχαριστούσε ούτε τους εισηγητές που, ως κοινωνικά ευαίσθητοι εκπαιδευτικοί, ξέρουν καλά ότι καθηλωμένα ακροατήρια σημαίνει εξουσιασμένα, ουδετεροποιημένα ακροατήρια και ότι η καθήλωση δεν βοηθάει στην επικοινωνία της γνώσης αλλά στη φυσικοποίηση μιας εξουσιαστικής σχέσης. Υποθέτω, βέβαια, ότι η λέξη χρησιμοποιήθηκε συμβατικά, οπότε δεν επιμένω καθώς είναι η ίδια η ζέουσα πανεπιστημιακή ζωή που διαψεύδει την σύμβαση -περιττό επίσης να πω ότι οι κλιματιζόμενοι χώροι είναι όνειρο μακρινό για τους περισσότερους από εμάς, που απολαμβάνουμε το κρύο και τη ζέστη με χαλασμένα παράθυρα που παραμένουν μονίμως κλειστά ή ανοιχτά, ανάλογα με τη ζημιά.
Καθώς, λοιπόν, ούτε η κατάληψη είναι γιαπί ούτε τα πανεπιστήμια [και γενικότερα οι χώροι όπου παράγεται και επικοινωνείται η γνώση με συμμέτοχα, και στις δύο διαδικασίες, τα "ακροατήρια" ] είναι αποστειρωμένοι και ερμητικοί χώροι, ίσως θα πρέπει οι διαχειριστές της ιστοσελίδας να επανεισάγουν την δυνατότητα σχολίων, γιατί πιστεύω ότι όλο και κάποιος από τη συλλογικότητα της κατάληψης δεν θα αναγνωρίσει την εμπειρία του σ' αυτήν την αφήγηση η οποία, σήμερα το πρωί, μόνη της εκεί, λειτουργούσε ως "ερμητικά έγκυρη" και μάλιστα με την υπογραφή της κατάληψης. Έτσι κι αλλιώς, η παιδευτική διαδικασία είναι πολύπλοκη και πολυσήμαντη για να υποκύπτει σε αφορισμούς και ρητορικές ερωτήσεις που προϋποθέτουν αξιωματικού χαρακτήρα απαντήσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου